@rxiomnimon - Integrated archival data management system

Reference code: GRGSA-KEF_GVE001.S01.SS23

Title: Corte Minore

Dates: 1771 - 1796

Level of description: Υποσειρά

Extent and medium of the unit of description: 3 υποσειρές (9 φάκελοι)

Name of creator: Ενετική Διοίκηση Κεφαλληνίας

Administrative / Biographical history:

Με την είσοδο του 16ου αιώνα (το 1500) η Κεφαλονιά και η Ιθάκη έγιναν βενετικές κτήσεις, γεγονός που σήμανε τη σταθεροποίηση της κυριαρχίας της Γαληνότατης στην περιοχή του Ιονίου, συνδέοντας έτσι την αλυσίδα των θαλάσσιων εμπορικών της δρόμων από την Αδριατική προς την Ανατολική Μεσόγειο, αφού ήδη η Κέρκυρα από τον 14ο αι. και η Ζάκυνθος από τον 15ο ήταν δικές της κτήσεις (η Λευκάδα κατακτήθηκε από τους Βενετούς το 1502, αλλά τον επόμενο χρόνο έγινε οθωμανική κτήση για να περάσει πάλι στους Βενετούς τα τέλη του 17ου αιώνα). Η βενετική κυριαρχία στα Ιόνια νησιά θα διατηρηθεί στους τρεις επόμενους αιώνες ως την εμφάνιση των Δημοκρατικών Γάλλων (1797).
Το διοικητικό πλαίσιο που εφάρμοσε η Βενετία στην Κεφαλονιά ήταν παραπλήσιο με των άλλων νησιών του Ιονίου. Ωστόσο η βενετική Διοίκηση, γνωστή ως Reggimento, οργανώθηκε σταδιακά μέχρι να πάρει τη μορφή του 3/μελούς Σώματος (Προβλεπτής και 2 Σύμβουλοι) που συναντούμε στα έγγραφα από τον 17ο αιώνα και εξής. Αλλά και η συγκρότηση και λειτουργία του Συμβουλίου της Κοινότητας, που ασκούσε συμπληρωματικές κοινοτικές εξουσίες, σταθεροποιείται μόλις τον 17ο αι. και όχι από την αρχή της κατάκτησης. Ενδεικτικό της καθυστέρησης αυτής είναι το σωζόμενο Πρώτο Βιβλίο των Πρακτικών της Κοινότητας που χρονολογείται μόλις το 1593.
Όλες οι εξουσίες πήγαζαν από τον Προβλεπτή που αντιμετώπιζε όλα τα ζητήματα της διοίκησης, αλλά και της άμυνας, της απονομής της δικαιοσύνης και της δημόσιας υγείας. Ο Προβλεπτής (Provveditor) και οι δύο του Σύμβουλοι (Consiglieri) ήταν στην ουσία οι κύριοι φορείς της διοίκησης γι’ αυτό στα αξιώματα ορίζονταν μόνον Βενετοί μετά από εκλογή τους από το Μεγάλο Συμβούλιο της Γαληνότατης και η θητεία τους ήταν διετής. Ο Προβλεπτής της Κεφαλονιάς αναφερόταν μόνον στον Bάιλο της Κέρκυρας, στους Έκτακτους απεσταλμένους, στον Γενικό Προβλεπτή της θάλασσας ή στο μητροπολιτικό Kέντρο, απ’ όπου έπαιρνε και γενικές οδηγίες ή διαταγές στο διάστημα άσκησης των καθηκόντων του, ενώ μετά το πέρας της θητείας του υπέβαλε έκθεση ‘‘πεπραγμένων’’ στη Γερουσία.
Το Reggimento πλαισιωνόταν από έναν αριθμό αξιωματούχων και υπαλλήλων Βενετών και εντοπίων που ορίζονταν από τον Προβλεπτή ή από το Συμβούλιο της Κοινότητας με την έγκριση πάντα του Προβλεπτή. Στα ζητήματα της εσωτερικής δομής και λειτουργίας της Κοινότητας του νησιού το Συμβούλιο της Κοινότητας είχε καθοριστικό ρόλο. Τα άτομα που συγκροτούσαν το Συμβούλιο προέρχονταν από εξέχουσες οικογένειες του νησιού (‘‘primarij’’) και από αυτό το Σώμα εκλέγονταν οι διάφοροι αξιωματούχοι που πλαισίωναν τη βενετική Διοίκηση και ασκούσαν σε συνεργασία με τον Προβλεπτή και τους Συμβούλους του τις διάφορες κοινοτικές εξουσίες. Οι σημαντικότεροι ήταν οι ‘‘Σύνδικοι’’, οι ‘‘σοπρακόμιτοι’’ (κυβερνήτες της κοινοτικής γαλέρας), οι ‘‘Προβλεπτές για την Υγεία’’, οι πρεσβευτές προς τη μητρόπολη, οι δικαστές-‘‘ειρηνοδίκες’’ (giudici minori), ενοικιαστές φόρων και κοντόσταβλοι.

Scope and content: Στην υποσειρά αυτή ανήκουν υποθέσεις που χειριζόταν το δικαστήριο 1ης βαθμίδας στην απονομή της δικαιοσύνης έξω από το πλαίσιο της βενετικής διοίκησης στο επίπεδο άσκησης εξουσιών από το Συμβούλιο της Κοινότητας του νησιού. Το Corte Minore συγκροτούνταν από τρία μέλη, δύο δικαστές (giudici minori) και έναν Σύνδικο της Κοινότητας. Αφορά μικρο-αδικήματα ή μικροδιενέξεις, μικροδιαφορές και αντίστοιχα μικρές ήταν οι ποινές που επιβάλλονταν. Σώζονται βιβλία αποφάσεων (sentenze), πολύ εφθαρμένα, βιβλία μεσεγγυήσεων και καταθεμάτων (sequestri-depositi) και προσφυγές, καταγγελίες (scritture).

Language/scripts of material: Ιταλική, ελληνική

Existence and location of originals: Αρχεία Ν. Κεφαλληνίας