@rxiomnimon - Integrated archival data management system

Reference code: GRGSA-LER_PRI001.01.F000003

Title: Χειρόγραφα

Dates: 1919 - 1941

Level of description: Φάκελος

Extent and medium of the unit of description: 26 χειρόγραφα

Name of creator: Γεδεών, Μανουήλ (1851-1943)

Administrative / Biographical history:

Μεσαιωνολόγος ιστορικός, Μέγας Χαρτοφύλαξ και Χρονογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Υπομνηματογράφος του Πατριαρχείου Ιεροσιλύμων..

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1851 από Λεριούς γονείς και πέθανε στην Αθήνα το 1943. Πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Μ. Γεδεών, αρχιτέκτονας, που εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1828, όπου και δραστηριοποιήθηκε στην ανοικοδόμηση του Πατριαρχικού Ναού και πολλών δημοσίων κτηρίων.

Ο Μανουήλ Γεδεών σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη της εκκλησιαστικής ιστορίας. Συστηματικός ερευνητής, είχε αναδιφήσει σε μεγάλο αριθμό βυζαντινών και μεταγενέστερων κειμένων, παλαιών κωδίκων και αρχειακών εγγράφων, ενώ δεν υποτιιμούσε την προφορική παράδοση.

Συνέγραψε 800 πραγματείες και άρθρα. Μεγάλο μέρος δημοσίευσε στο περιοδικό "Εκκλησιαστική Αλήθεια", επίσημο όργανο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπου εργάστηκε από το 1882 έως το 1920. Έχει εκδώσει πολλά συγγράμματα και διατριβές, μεταξύ των οποίων: "Πατραρχικοί Πίνακες", "Ο Άθως" (πρώτη ελληνική μελέτη για το Άγ. Όρος), "Βυζαντινόν Εορτλόγιον", Χρονικά της Πατριαρχικής Ακαδημίας" (περί της Μεγάλης του Γένους Σχολής), "Έγγραφοι λίθοι και κεράμια", "Αποσημειώματα Χρονογράφου", "Ιστορία των του Χριστού πενήτων" κ.ά.

Με το θάνατό του, το 1943, μέρος του έργου του έμεινε ανέκδοτο, μέρος του οποίου, με τη φροντίδα της κόρης του Σοφίας Γεδεών-Καρανικόλα, είδε το φως της δημοσιότητας.
Δύο φορές εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη για εθνικούς λόγους, το 1877 και το 1920. Όταν εργάστηκε ως καθηγητής στην Αθήνα, είχε μαθητή τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Τιμήθηκε από πολλά πνευματικά ιδρύματα. (Ρουμανική Ακαδημία, Ακαδημία Ρουέν, Γαλλικό Υπουργείο παιδείας). Το 1929 εξελέγη από την Ακαδημία Αθηνών Πρόσεδρο Μέλος της. Παρασημοφορήθηκε από την ελληνική και άλλες κυβερνήσεις.

Ως συγγραφέας, έχει ιδιότυπο ύφος. Ως Ιστορικός - Μεσαιωνολόγος, θεωρείται αυθεντία από Έλληνες και ξένους επιστήμονες. Υπήρξε, κατά τον Κ.Θ.Δημαρά, "ο ακαταπόνητος πρωτόσχολος". Μέγας διδάσκαλος του γένος, μυαλό γόνιμο και φωτισμένο, ανάστημα ηθικό, εργάτης ακαταπόνητος του πνεύματος.

Immediate source of acquisition or transfer: Δωρεά από την κόρη του Σοφία Γεδεών-Καρανικόλα

Scope and content: Αρσενίου και Διονυσίου-Νομοκανών εκ Γεσθημανής, Πλήρης Ημερών, Βλαχέρναι-Διήγημα χάριν του λαού, Στηρίγματα Καθεστώτος, Κωνσταντινοπολιτών Παλαιόν Ιερόν Καθεστώς, Εις Κεφαλήν Γωνίας,Τετρακοσιετηρίς Πατριαρχικής Δωρεάς, Πατριαρχικαί Βυζαντιναί Λειτουργείαι, Κουρουτσεσμές Φαναριώτικος, Φαναριώτικη Γραμματογραφία, Χερόγραφο ποίημα, Επί τον Μόδιον, Το Δίκαιον των εν τοις ναοίς στασειδίων, Πλέον έτους, Επίσκοποι εξονυχιζόμενοι, Ανθολογία εκ Κωδίκων Ενοριακών Κων/πόλεως, Το καθεστώς της εν Αγίοις Συναριθμήσεως, Πνευματική των Χίων Ανάπτυξις προ ετών 200, Παραλειφθέντα εκ της αναγραφής των διατριβών, Εφημερίδες και περιοδικές εκδόσεις, Χρήσιμα για σωματειακή δράση,

Language/scripts of material: Ελληνική

Existence and location of originals: Τοπικό Αρχείο Λέρου

Personal/Corporate names:

• Μανουήλ Γεδεών

Subjects:

• Οικουμενικό Πατριαρχείο