@ρχειομνήμων - Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης αρχειακών δεδομένων

Κωδικός αναγνώρισης: GRGSA-CSA_ADM044

Τίτλος: Αρχείο Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ

Χρονολογίες: 1890 - 1989

Επίπεδο περιγραφής: Αρχείο

Όνομα του παραγωγού: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών

Διοικητική Ιστορία / Βιογραφικό Σημείωμα:

Νομικό πλαίσιο / Διαδοχικές ονομασίες υπηρεσίας
1908: ΒΔ 16.8.1908 : Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Γραφείον Γ΄ Αρχιτεκτονικόν
1910: Ν. ,ΓΨΚΑ΄ 3731/1910:Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Τμήμα Ε΄, Γραφείον Γ΄ Αρχιτεκτονικόν
1911: Ν. ,ΓΩΚΖ΄ 3827/1911 (ΦΕΚ Α΄ 191): Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Τμήμα Ζ΄ Γραφείον τεχνικής υπηρεσίας Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως [η φράση "Γραφείον… " αποτελεί τον τίτλο του Τμήματος Ζ΄, δεν αποτελεί υποδιαίρεση]
1932: Ν. 5608 (ΦΕΚ Α΄ 288): Υπουργείον Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, Δ΄ Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών.
1937: ΑΝ 782/1937 (ΦΕΚ Α΄ 267): Υπουργείον Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, ΣΤ΄ Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών.
1969: ΥΑ 101491 (ΦΕΚ Β΄ 490): Υπουργείον Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών
1976 ΠΔ 147/1976: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Διεύθυνση Προγραμματισμού, Μηχανοργανώσεως και Εποπτικών Μέσων, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών
1977: ΠΔ 150/1977 (ΦΕΚ Α΄ 48): Κατάργηση Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και μεταφορά αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων.

Το Αρχιτεκτονικόν Γραφείον / Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών ήταν η αρμόδια υπηρεσία του ΥΕΔΕ/ ΥΠΕΠΘ για τον σχεδιασμό τύπων διδακτηρίων. Στην αρμοδιότητά της ήταν η μελέτη κατασκευή, συντήρηση επίπλωση των διδακτηρίων. Στην προ του 1940 περίοδο ανέλαβε το σχεδιασμό, με ριζοσπαστικό τρόπο (καθώς πολλοί νέοι και σπουδαίοι αρχιτέκτονες συνιστούσαν το ανθρώπινο δυναμικό της), σχολικών μονάδων.
Μετά τον πόλεμο συνέχισε την δραστηριότητά της αν και το ποιοτικό κριτήριο υποχώρησε σε σχέση με τις άμεσες ανάγκες ποσοτικής αναπλήρωσης των κατεστραμμένων από τον πόλεμο σχολείων.
Σημείο καμπής στην ιστορία της ΔΤΥ ήταν η ίδρυση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (Α.Ν 627/1968), στον οποίο ανατέθηκε η μελέτη, κατασκευή και εξοπλισμός όλων των δημόσιων κτιρίων όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης πλην της Ανωτάτης. Ο προγραμματισμός ανατέθηκε στην Διεύθυνση Προγραμματισμού και Ερευνών (που συστάθηκε με το άρθρο 19 του ίδιου ΑΝ 627/1968).

Πρακτικά, αυτό σήμαινε ότι στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών παρέμεναν τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, οι ανώτατες σχολές και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου και Δημοσίου Δικαίου αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ. Η κατάσταση αυτή αποτυπώθηκε, την επόμενη χρονιά στην ΥΑ 101491/1969 (ΦΕΚ Β΄ 490).
Σύμφωνα με αυτό η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών διαρθρωνόταν στα παρακάτω Τμήματα

Τμήμα Α΄ Μελετών
1. Η σύνταξη μελετών για τις εξής κατηγορίες έργων: α) Έργα που χρηματοδοτούνταν από κληροδοτήματα και δωρεές, β) έργα Νομικών Προσώπων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ.
2. Ο έλεγχος και έγκριση μελετών για έργα που αφορούσαν α) Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Επιστημονικά Ιδρύματα, β) ιδιωτικά διδακτήρια και γ) ιδιωτικές τεχνικές σχολές.
3. Επί τόπου έλεγχος και χορήγηση άδειας καταλληλότητας για τα ιδιωτικά σχολεία.

Τμήμα Β΄ Κατασκευών
1. Έλεγχος και έγκριση οικονομικών στοιχείων έργων (πρακτικά δημοπρασιών, πρωτόκολλα νέων τιμών μονάδος, συγκριτικοί πίνακες)
2. Η επίβλεψη των έργων στις μαθητικές κατασκηνώσεις
3. Παραλαβή έργων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ
4. Έλεγχος προϋπολογισμών επισκευής και συντηρήσεως διδακτηρίων Δημοσίου και καταρτισμός πινάκων για την χορήγηση πιστώσεων.

Τμήμα Γ΄ Διοικητικού
1. Εποπτεία διοικητικών θεμάτων ΟΣΚ και Ταμείων Ανεγέρσεως Διδακτηρίων
2. Προϋπολογισμός και προγραμματισμός, διαδικασία διάθεσης πιστώσεων όσον αφορά τα διδακτήρια σε α) Νομαρχιακά Ταμεία, β) Σχολικά Ταμεία
3. Η προμήθεια υλικών για τις ανάγκες της Διεύθυνσης
4. Τήρηση του ειδικού αρχείου της Υπηρεσίας.

Παρόμοιες είναι και οι οργανικές μονάδες και αρμοδιότητες που περιγράφονται στο ΠΔ 147/1976

Τμήμα Α΄ Εγκρίσεως Αρχιτεκτονικών σχεδίων
1. Έλεγχος και έγκριση ανέγερσης ιδιωτικών σχολείων, οικοτροφείων, ιδιωτικών μέσων και κατωτέρων επαγγελματικών σχολών σε όλη την Ελλάδα.
2. Έλεγχος καταλληλότητας των διδακτηρίων προς χορήγηση αδείας λειτουργίας και εποπτεία επί των κτιριακών εγκαταστάσεων των ιδιωτικών σχολείων γενικής και επαγγελματικής εκπαιδεύσεως περιοχής λεκανοπεδίου Αττικής.
3. Έλεγχος, θεώρηση και έγκριση αρχιτεκτονικών σχεδίων και μελετών των υπό του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων εποπτευομένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και επί τη βάσει της κειμένης νομοθεσίας, (πλην Ο.Σ.Κ. και Ο.Δ.Δ.Ε.Π.) όπως: α) Ακαδημίας Αθηνών, β) Πανεπιστημίου Αθηνών για έργα εξ ιδίων ή άλλων πόρων, πλην επενδύσεων, γ) Αστεροσκοπείων της Χώρας, δ) Εθνικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής, ε) Σχολής Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαιδεύσεως (ΣΕΛΕΤΕ), στ) Σιβιτανιδείου Δημοσίας Σχολής Τεχνών και Επαγγελμάτων, ζ) Βαρβακείου Σχολής. Αρχιτεκτονικές μελέτες Εκκλησιαστικών Σχολών.
4. Σύνταξη, έλεγχος, θεώρηση και έγκριση των αρχιτεκτονικών μελετών των βάσει του Α.Ν. 2039/39 Κληροδοτημάτων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ.
5. Μελέτη, σύνταξη, αναπροσαρμογή και δημοσίευση των οικοδομικών κανονισμών που αφορούν στα διδακτήρια που προορίζονται για Εκπαιδευτήρια ή Φροντιστήρια, σύμφωνα με τας εκάστοτε απαιτήσεις και εξελίξεις της επιστήμης και της Τεχνικής. Σύνταξη πάσης φύσεως αρχιτεκτονικής μελέτης αρμοδιότητος του Υπουργείου.

Τμήμα Β΄ Έγκρισης μελετών και κατασκευής κτιρίων
1. Έλεγχος, θεώρηση και έγκριση στατικών υπολογισμών και σχεδίων στατικών μελετών, ηλεκτρομηχανολογικών μελετών, υδραυλικών μελετών και μελετών κεντρικής θέρμανσης των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου των εποπτευομένων υπό του Υπουργείου βάσει της κειμένης νομοθεσίας, πλην Ο.Σ.Κ. και Ο.Δ.Δ.Ε.Π., όπως περιγράφονται στο Τμήμα Α΄.
2. Στατικές μελέτες: α) Έλεγχος των στατικών μελετών Εκκλησιαστικών Σχολών. β) Έλεγχος, θεώρηση και έγκριση στατικών μελετών Κληροδοτημάτων. γ) Σύνταξη στατικών μελετών πάσης φύσεως έργων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ. δ) Γνωμοδόταησις επί της αντοχής υφισταμένων κτιρίων και σύνταξη εκθέσεων. ε) Επίβλεψις και παραλαβή παντός έργου αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ, επιφυλασσομένων των αρμοδιοτήτων των Νομαρχών και του Ο.Σ.Κ.

Τμήμα Γ΄ Οικονομοτεχνικών Μελετών
1. Έλεγχος, έγκριση και θεώρηση των οικονομικών τευχών δημοπράτησης των μελετών των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ως εις τα Τμήματα Α΄ και Β΄.
2. Έλεγχος, έγκριση και θεώρηση συγκριτικών πινάκων, πρωτοκόλλων νέων τιμών μονάδος, πινάκων αμοιβής μηχανικών, λογαριασμών έργων ων την ευθύνη της εκτέλεσης έχει το ΥΠΕΠΘ.
3. Έλεγχος και έγκριση πρωτοκόλλων παραλαβής έργων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ (επιφυλασσομένων των αρμοδιοτήτων των Νομαρχών και του Ο.Σ.Κ.).
4. Έλεγχος και θεώρηση οικονομικών τευχών δημοπρατήσεως έργων αρμοδιότητας Β΄ Τμήματος.)

Την επόμενη χρονιά, 1977 με το ΠΔ 150/1977, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών καταργήθηκε και οι αρμοδιότητές της μεταβιβάστηκαν σε υπηρεσίες του Υπουργείου Δημοσίων Έργων

Δομή

1937
Σύμφωνα με το ΑΝ του 1937 η Διεύθυνση χωρίζεται στα παρακάτω τμήματα:
Τμήμα Μελετών
Τμήμα Εκτελέσεως Έργων
Τμήμα Ελέγχου

1969
Τμήμα Γ΄ Διοικητικού
Τμήμα Β΄ Κατασκευών
Τμήμα Α΄ Μελετών

1976
Τμήμα Α΄ Εγκρίσεως Αρχιτεκτονικών σχεδίων
Τμήμα Β΄ Έγκρισης μελετών και κατασκευής κτιρίων
Τμήμα Γ΄ Οικονομοτεχνικών Μελετών

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής: Η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών (πρώην Αρχιτεκτονικόν Γραφείον) τηρούσε δικό της αρχείο ξεχωριστό από το αρχείο του ΥΕΔΕ / ΥΠΕΠΘ, σύμφωνα με ΒΔ της 28.10.1915 (ΦΕΚ Α΄ 398). Αντίστοιχα στην ΥΑ 101491/1969 προβλέπεται ότι το Τμήμα Διοικητικού τηρεί το "ειδικόν αρχείον" της Διεύθυνσης. Μετά την κατάργηση της Διεύθυνσης το αρχείο πέρασε στην Διεύθυνση Προγραμματισμού και Επιχειρησιακών Ερευνών.

Διαδικασία πρόσκτησης:

ΑΒΕ 798: Δημόσια αποστολή από τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Επιχειρησιακών Ερευνών του ΥΠΕΠΘ. Ημερομηνία Πρωτοκόλλου Παράδοσης - Παραλαβής 17 Οκτωβρίου 1989

ΑΒΕ 1023: Δημόσια αποστολή από την Διεύθυνση Εφαρμογών Εκπαιδευτικών Σχεδίων Ημερομηνία Πρωτοκόλλου Παράδοσης - Παραλαβής: 15 Φεβρουαρίου 1993

ΑΒΕ 1219: Δημόσια αποστολή από την Διεύθυνση Προγραμματισμού και Επιχειρησιακών Ερευνών. Ημερομηνία Πρωτοκόλλου Παράδοσης - Παραλαβής: 29 Δεκεμβρίου 2003

ΑΒΕ 1233: Δημόσια αποστολή από τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Επιχειρησιακών Ερευνών του ΥΠΕΠΘ. Ημερομηνία Πρωτοκόλλου Παράδοσης - Παραλαβής 9 Νοεμβρίου 2005

Παρουσίαση περιεχομένου:

Αρχειακό υλικό (αρχιτεκτονικά σχέδια, γυάλινες φωτογραφικές πλάκες, φάκελοι εγγράφων) που αφορά στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, όπως αυτές διαμορφώθηκαν σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας της: μελέτη, κατασκευή, έγκριση ανέγερσης δημόσιων σχολείων, ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων και κτιρίων νομικών προσώπων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ, Ανωτέρων Σχολών, Παιδαγωγικών Ακαδημιών, γυμναστηρίων κλπ.

Το υλικό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς αντανακλά τη δραστηριότητα της Υπηρεσίας την προπολεμική περίοδο (αρχιτεκτονικά σχέδια, γυάλινες φωτογραφικές πλάκες) και τη μεταπολεμική (αρχιτεκτονικά σχέδια, φάκελοι αλληλογραφίας). Πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικό και ενδιαφέρον αρχείο που αποτυπώνει τις τάσεις που επικρατούσαν κάθε περίοδο (Προπολεμικά, Μεταπολεμικά), με υπογραφές σπουδαίων Ελλήνων αρχιτεκτόνων.

Σύστημα ταξινόμησης:

ΑΒΕ 798:Το αρχείο έχει ταξινομηθεί σε τρεις σειρές ανάλογα με τον τύπο του υλικού:
Αρχιτεκτονικά σχέδια
Φωτογραφικές πλάκες
Φάκελοι εγγράφων
Στο μεγαλύτερο μέρος του το διαφορετικού τύπου υλικό δεν συνδέεται μεταξύ του.

Όροι πρόσβασης: Η πρόσβαση είναι ελεύθερη

Όροι αναπαραγωγής: Όπως ορίζεται από τον Κανονισμό Αναγνωστηρίου των ΓΑΚ.

Γλώσσα και γραφή τεκμηρίου: Ελληνικά

Εντοπισμός πρωτοτύπων: Κεντρική Υπηρεσία Γ.Α.Κ.

Δημοσιεύσεις / Βιβλιογραφία:

Κυριακού, Κατερίνα, Το αρχείο της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ (1898-1986). Συνοπτικό ευρετήριο με παράρτημα αρχιτεκτονικών σχεδίων, ΒΓΑΚ 25 (1993), β΄ έκδοση συμπληρωμένη, Αθήνα 1993

Κυριακού, Κατερίνα, Το αρχείο της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ. Υποθέσεις και διαπιστώσεις από την καταγραφή του υλικού, ανακοίνωση στη συνάντηση αρχειονόμων "Τα Ελληνικά Αρχεία σε έναν κόσμο που αλλάζει (Πρέβεζα 12-16 Σεπτεμβρίου 1990), Επετηρίδα των Γενικών Αρχείων του Κράτους, ΒΓΑΚ 19 (1991), σ. 43-48

Notes: Από το σύνολο του αρχείου της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσίων έχουν σαρωθεί τα αρχιτεκτονικά σχέδια (ΑΒΕ 798).

Παρατηρήσεις και όνομα του/της αρχειονόμου: Κυριακού Κατερίνα

Κανόνες ή πρότυπα περιγραφής: ΔΙΠΑΠ 2η έκδοση

Χρονολογία περιγραφής:

1993, 2003, 2005, 2013